Περπατάμε στις όχθες της λίμνης Ορεστιάδας

27/02/2024

Της Όλγας Κοτσιρέα

Η Καστοριά βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρων. Είναι χτισμένη σε ένα τμήμα της χερσονήσου που εισχωρεί στη λίμνη Ορεστιάδα. Η θέα του τοπίου που την περιβάλει είναι καθηλωτική. Η βλάστηση κυριαρχεί γύρω από τη λίμνη και στους ορεινούς όγκους του Γράμμου και του Βιτσίου που δεσπόζουν στον τόπο, χωρίς να περιορίζουν τον ορίζοντα του ουρανού στα μάτια σου, ενώ στον αέρα υπάρχει διάχυτη η μυρωδιά της λίμνης που ενώνεται διαρκώς με την ανάσα των βουνών…

Δίπλα στις όχθες της Ορεστιάδας

Σαγηνευμένοι από τη φύση που αντικρίζαμε, η πρώτη μας εξόρμηση ήταν στο παραλίμνιο δρόμο της χερσονήσου. Ένας υπέροχος δρόμος για περιπατητές, δρομείς, ποδηλάτες και φυσικά αυτοκινητιστές, αφού έχει σχετικά μεγάλη έκταση και είναι ο πιο εύκολος τρόπος να τον διανύσεις όλο, κάνοντας στάσεις όπου είναι εφικτό για να απολαύσεις το τοπίο.

Το μεγαλύτερο μέρος της λοφώδους χερσονήσου καλύπτεται από ένα είδος κέδρων, το Μαλόκεδρο, με μονοπάτια που οδηγούν στις κορφές της για όσους αγαπούν τις πεζοπορίες. Δίπλα, ωστόσο, στις όχθες της λίμνης κυριαρχούν οι αιωνόβιοι πλάτανοι και τα φθινοπωρινά τους φύλλα κάλυπταν σα λεπτό χαλί το δρόμο μας. Στα νερά της Ορεστιάδας βλέπαμε να κολυμπούν, περιστασιακά και να πετούν, πάπιες, κορμοράνοι, κύκνοι, ερωδιοί… Σημάδι ότι η λίμνη σφύζει και από υποβρύχια ζωή…

Το Σπήλαιο του Δράκου

Η πρώτη στάση ήταν στο σπήλαιο του Δράκου. Ανακαλύφτηκε τυχαία από ντόπιους τη δεκαετία του 1940, όταν διανοίχτηκε ο συγκεκριμένος δρόμος. Όμως ήταν ο Σουηδός εξερευνητής Linberg που το εξερεύνησε το 1954, ενημερώνοντας τους Καστοριανούς για τη σπουδαιότητα του όμορφου διακόσμου του. Άνοιξε τις πύλες του στους επισκέπτες χρόνια αργότερα, το Δεκέμβριο του 2009, κι έκτοτε μπορεί ο καθένας να χαρεί ένα από τα πιο σύγχρονα σπήλαια στα βαλκάνια.

Η ξενάγηση ήταν μαγνητοφωνημένη, δίνοντάς μας πληροφορίες για το σπήλαιο με τις επτά υπόγειες λίμνες του και το μύθο του Δράκου απ’ όπου πήρε το όνομά του. Μια υποβλητική μουσική σε χαμηλή ένταση μας συνόδευε έπειτα, απόλυτα ταιριαστή με τον επιβλητικό τόπο όπου η φύση, εδώ και έξι εκατομμύρια χρόνια, συνθέτει τα καλλιτεχνήματά της στο απόλυτο σκοτάδι. Τα σπήλαια έχουν τη δύναμη να προκαλούν το δέος, μια βαθιά αρχεγονική αίσθηση, και σιωπηλοί θαυμάζαμε τα δημιουργήματά της στους θαλάμους και τους διαδρόμους του, σταματώντας συχνά στη διαδρομή μας. Φεύγοντας από τον καλαίσθητο θάλαμο της εξόδου σταθήκαμε στις επιτοίχιες φωτογραφίες με τα επεξηγηματικά κείμενα… Πριν δέκα χιλιάδες χρόνια ζούσε και πέθανε εδώ μια αρκούδα των σπηλαίων, σε μια φωτογραφία απεικονιζόταν το παλαιοντολογικό κατάλοιπο ενός οστού της… Με το μυαλό μας στο εξαιρετικό σπήλαιο, βγήκαμε ξανά στο φως της μέρας…

Η Μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας

Προχωρώντας στην παραλίμνια διαδρομή μας, σταματήσαμε στην Ιερά Μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας. Ένα όνομα που δόθηκε το 17ο αι από το χωριό Μαύροβο, του οποίου οι κάτοικοι συντηρούσαν το μοναστήρι και προτού διανοιχτεί ο δρόμος ήταν προσβάσιμο μόνο με βάρκα από τη λίμνη. Χτίστηκε την εποχή του Βυζαντίου το 1082, μετά την επιτυχή εκδίωξη των κατακτητών Νορμανδών από την Καστοριά και σ’ όλες τις φάσεις της τοπικής ιστορίας λειτούργησε ως ένας σημαντικός πνευματικός χώρος, ενώ από το 1998 επανιδρύθηκε.

Στο ναό της Παναγίας υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες οι οποίες έχουν υποστεί φθορές στο πέρασμα των αιώνων. Σύμφωνα με τη βαλκανική συνήθεια, που συχνά την είδαμε και σ’ άλλους ναούς της περιοχής, ο εξωτερικός τοίχος της εισόδου είναι αγιογραφημένος, περίπου το 1260.

Έξω από το αντρικό μοναστήρι, δίπλα στις όχθες που φυτρώνουν εκεί καλαμιές, ριζώνει και ένας μεγάλος πλάτανος που εικάζεται ότι μετρά 900 χρόνια ζωής και σταθήκαμε για λίγο κοντά του. Μια απαλή βροχή έπεφτε κατά διαστήματα όσο κάναμε το γύρο της χερσονήσου και φθάνοντας στο τέρμα του ο ήλιος φάνηκε για λίγο και ένα μικρό ουράνιο τόξο σχηματίστηκε πολύ κοντά μας, να στεφανώνει με τα χρώματά του τα νερά της Ορεστιάδας…

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Fresh Winter Stories 2023

Φωτογραφίες: Ηλίας Κοτσιρέας

 

Κάνε κλικ εδώ για να γίνεται συνδρομητής.